Is autonoom rijden effectief de toekomst? Zullen we binnenkort al slapend/werkend naar kantoor gebracht worden? In dit artikel onderzoeken we of de stelling “In de toekomst kennen we het woord “autorijden” niet meer, enkel nog “autonoom rijden”” correct is.
Autonoom rijden klinkt voor sommigen nog als verre toekomstmuziek of iets dat vroeger in actiefilms getoond werd. Uit studies en grootschalige praktijktesten blijkt echter dat we elke dag dichter komen bij de introductie van autonome voertuigen in het dagdagelijkse verkeer. Het is dus geen kwestie of autonoom rijden er komt, maar eerder wanneer het effectief realiteit zal zijn.
Wanneer autonoom rijden zijn weg gevonden heeft naar de weggebruikers, zal dit een grote impact tot gevolg hebben. Deze maatschappelijke impact speelt zich af op verschillende fronten zoals beleidsautonomie, cybersecurity, veiligheid, kwaliteit van diensten en dienstverlening, milieu en omgeving, toegankelijkheid, congestie en dergelijke meer.
Autonoom rijden kan een mooie impact hebben op onze mobiliteit door zijn vele voordelen: aangenamere verplaatsingen, meer tijd die nuttig gespendeerd kan worden, verhoging van de toegankelijkheid (meer mensen met een beperking kunnen zich nu zelfstandig verplaatsen), minder mensen dienen zelf een auto aan te schaffen waardoor meer openruimte beschikbaar komt in het straatbeeld….
Er is echter ook een keerzijde. Indien iedereen massaal autonome voertuigen gaat gebruiken voor individuele verplaatsingen, gaat de duurzaamheid van onze mobiliteit er stevig op achteruit. Studies tonen namelijk aan dat, zonder beleidscorrecties, het aantal autoverplaatsingen hierdoor zou stijgen, zelfs al zouden de voertuigen duurder zijn. Het blijft namelijk zo dat stappen, trappen of openbaar vervoer de eerste voorkeur horen weg te dragen wanneer er mobiliteitskeuzes worden gemaakt en dat het vermijden of verschuiven van autoverplaatsingen belangrijk is, naast het vergroenen ervan. Wat echter wel een mooie ontwikkeling binnen dit domein is, is autonoom openbaar/gedeeld vervoer via taxi’s en shuttles, aangezien de meerkost van voertuigen gecompenseerd wordt door de afwezigheid van een chauffeur.
Aangezien de evolutie naar autonoom vervoer volop is ingezet, dient spoedig nagedacht te worden over hoe we dit willen organiseren. Er is nood aan duidelijke en goede kaders die door de overheid opgemaakt dienen te worden. Dit gaat over juridische kaders die de spelregels vastleggen voor operatoren en constructeurs. Via goede kaders is het mogelijk om het toekomstige gedeelde vervoer te verbeteren en eventueel zelfs goedkoper te maken. Vele vragen dienen hiervoor beantwoord te worden: Zal de overheid werken met een vergunningen-/licentiesysteem voor operatoren? Welke veiligheidseisen worden gesteld aan de voertuigen? Welke aanpassingen zijn noodzakelijk aan de weginfrastructuur? Welke fiscaliteit wordt hier tegenover gezet? Zal de trend van autonoom rijden gekoppeld worden aan een invoering van rekeningrijden? Wat met openbare ruimte die noodzakelijk is om autonome voertuigen te parkeren? … De komende jaren zal de overheid hard (moeten) werken om deze en nog vele andere vragen te beantwoorden. Het bouwen van stevige kaders zal het startpunt van autonoom (gedeeld) vervoer in België bepalen en hiermee ook hoe onze toekomstige verplaatsingen er zullen uitzien.
Als we terugkomen op onze stelling, moeten we dus concluderen dat er nog heel wat vragen, drempels en voorwaarden zijn om volmondig ja te antwoorden op de stelling. Autonoom rijden zal zeker deel uitmaken van onze toekomst, maar het blijft belangrijk om in de toekomst ook als we autonoom gaan rijden zoveel mogelijk collectief of gedeeld vervoer aan te moedigen. Ook andere innovatieve, duurzame vervoersmodi en -toepassingen dienen daarbij verder aangemoedigd te worden. Wanneer we een duurzame toekomst nastreven, is het nog steeds belangrijk om minder de auto te nemen, of deze nu autonoom is of niet. Om goed voorbereid te zijn op de transitie naar autonoom rijden, is het belangrijk om nu te beginnen en de juiste kaders op te bouwen.