Elektrisch rijden zit in de lift in België. In 2023 werden in totaal 93.284 nieuwe batterij-elektrische voertuigen (BEVs) ingeschreven, een aandeel van 19,6% op het totaal aantal nieuwe inschrijvingen. Hiermee ligt het aantal nieuw ingeschreven BEVs maar liefst 2,5 keer hoger in vergelijking met 2022. Op de totale vloot van personenwagens brengt dit het aandeel BEVs tot ongeveer 3%. Deze trend lijkt zich in 2024 verder te zetten, waarbij er in januari 2024 al dubbel zoveel BEVs werden ingeschreven als het jaar voordien. Daarnaast zien we dat Plug-In hybride voertuigen (PHEVs) in 2023 ook nog steeds zeer populair waren, met bijna 100.000 nieuwe inschrijvingen. De stijging lijkt hierbij wel af te nemen met een sterke verwachte daling richting de toekomst, voornamelijk door de fiscale herziening van federaal minister voor van Financiën, Vincent Van Peteghem.
Bedrijfswagens stuwen de vlootelektrificatie
Bedrijfswagens vormen anno 2024 een aandeel van ongeveer 20% in de totale vloot van de personenwagens. Ondanks het beperktere aandeel, is het juist deze vloot die momenteel massaal aan het vergroenen is. De shift van fossiele voertuigen naar elektrische alternatieven kan aan verschillende redenen worden toegeschreven, waaronder het actief duurzaamheidsbeleid dat steeds meer bedrijven gaan voeren. Echter blijft de belangrijkste reden de positieve Total Cost of Ownership (TCO) t.o.v. fossiele varianten. Door de fiscaliteitswijziging van bedrijfswagens op 1 juli 2023 wordt de fiscale aftrekbaarheid, de solidariteitsbijdrage en het Voordeel Alle Aard (VAA) sterk aangepast voor fossiele voertuigen, waardoor het voor veel bedrijven bijna een no-brainer wordt om te elektrificeren. Dit zien we dan ook terug in de inschrijvingscijfers, waarbij 26% van de nieuwe bedrijfswagens volledig elektrisch was in 2023, wat het totaal op ongeveer 12% in de totale vloot brengt. Maken we de vergelijking tussen leasing en aankoop, dan zien we dat de elektrificatie nog iets sneller verloopt bij leasewagens. Dit kan onder meer toegeschreven worden aan de kortere gebruiksduur van leasewagens (gemiddeld 4 jaar) ten opzichte van aangekochte bedrijfswagens (gemiddeld 6 jaar).
Richting de toekomst verwachten we een positieve verderzetting van deze trend, waarbij het verschil in TCO tussen BEV’s en fossiel varianten (incl. PHEV) zal blijven toenemen dankzij de graduele wijzigingen van de fiscaliteit. Deze bevestiging krijgen we reeds vanuit de leasingsector, waarbij Arval stelt dat momenteel 75% van de nieuwe bestelling een volledig elektrisch voertuig betreft. Als The New Drive verwachten we tegen 2030 een quasi volledig elektrische bedrijfswagenvloot.
De particuliere elektrische vloot groeit gestaag
In vergelijking met de bedrijfswagenmarkt verloopt de transitie bij particulieren een stuk trager. De totale particuliere vloot bestond eind 2023 uit 0,7% BEV’s, wat neerkomt op ongeveer 40.000 voertuigen op een totaal van 4,8 miljoen in België. Een recente studie in opdracht van Het Laatste Nieuws, VTM Nieuws, RTL en Le Soir bevestigen deze inzichten. Bijna de helft van de Belgen (48%) blijkt niet elektrisch te willen rijden, in Wallonië loopt dit zelfs op tot 59%.
Vooral de hoge aankoopprijs van elektrische voertuigen blijkt een grote hinderpaal. Elektrische voertuigen zijn vaak nog duizenden tot meer dan 10.000 euro duurder dan de fossiele varianten en het aanbod aan kleine BEV’s blijft beperkt. Het goedkopere gebruik van deze BEV’s maakt vaak het verschil wel al een stuk kleiner, al wordt dit door particulieren vaak niet gepercipieerd. De tweedehandsmarkt zou soelaas kunnen brengen, met meer en goedkopere elektrische alternatieven, al zien we dat ook deze markt tot op heden beperkt blijft. Daar waar wel elektrische voertuigen worden aangeboden op de tweedehandsmarkt, blijken deze vaak ook nog te duur. De Vlaamse overheid wenst hier op in te spelen met haar premie tot € 5.000 voor nieuwe of tweedehands elektrisch voertuigen, al blijft de vraag of dit het gewenste effect zal hebben.
Daarnaast zijn er bij de bevolking ook nog grote vraagtekens rond de actieradius van elektrische voertuigen en de laadoplossingen, vooral personen die niet beschikken over een eigen garage of oprit, en dus aangewezen zijn op publieke laadpunten.
In komende jaren verwachten we wel een omslag van de huidige trends en zal een snellere uptake van elektrische particuliere wagens volgen. Tegen 2035 verwachten we dat ongeveer 45% van de particuliere vloot volledig elektrisch zal zijn. We zien dat de Europese OEM’s zich steeds meer en meer inzetten om betaalbare BEV’s op de markt te brengen (bv. Renault 5, VW ID.2, …), waarbij ook de instroom van Aziatische voertuigen (BYD, MG, …) bijdragen aan betaalbare alternatieven. Verschillende studies tonen aan dat een prijspariteit tussen BEV’s en fossiele voertuigen in de periode 2026-2028 bereikt zal worden, o.a. door de dalende batterijprijzen. Daarnaast volgt er natuurlijk ook de sturing vanuit de internationale en nationale overheden in het kader van de Europese Green Deal 2050, waardoor particulieren op termijn ook verplicht zullen worden te elektrificeren. Denk hierbij aan de Europese doelstelling met het verbod op nieuwe fossiele voertuigen vanaf 2035, de Vlaamse doelstelling voor 2029 en de verschillende lokale maatregelen zoals lage-emissiezones en zero-emissiezones in steden zoals Antwerpen, Gent, Brussel, …