Een goed jaar geleden knalden de champagnekurken bij de brede Vlaamse transportsector en overheid. Na een maandenlange stakeholderdialoog waarbij de deelnemers intensief van gedachten wisselden, ondertekenden alle 25 (!) betrokken partijen de Kaderovereenkomst rond emissievrije stedelijke distributie in Vlaanderen. Hiermee ontwikkelde Vlaanderen een kader om vanaf 2027 gradueel het gebruik van emissievrije voertuigen in onze steden in te voeren. Zo zet de leefbaarheid in die steden een grote stap voorwaarts. Hoe kunnen steden hiermee concreet aan de slag gaan?
Vlaanderen staat niet alleen in de transitie naar emissievrije stedelijke distributie. Europa wil de uitstoot van de transportsector tegen 2050 met 90% verminderen en we zien tal van initiatieven ontstaan om dit te realiseren. Honderd Europese steden, waaronder Antwerpen, Leuven, Brussel en La Louvière, engageerden zich om tegen 2030 volledig klimaatneutraal te zijn. Specifiek voor de logistieke sector is er de mogelijkheid om een SULP op te stellen, een Sustainable Urban Logistics Plan. Europa wil dat Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt en Leuven een dergelijk plan opstellen.
Hoe kunnen steden concreet aan de slag gaan?
Nu de urgentie om te werken rond emissievrije logistiek voor de meeste steden duidelijk is, komt het moment om expertise op te bouwen. Dat kan door als stad middelen vrij te maken of te zoeken – denk aan Europese projecten zoals Horizon Europe – voor voldoende en deskundig personeel op dit thema. Eventueel kan ook samengewerkt worden met derde partijen met de nodige expertise.
In stedelijke logistiek zijn veel partijen betrokken. Om de transitie naar emissievrije logistiek maximale slaagkansen te geven, is het van belang om tijdig in gesprek te gaan met deze stakeholders. Verschillende Vlaamse steden, zoals Mechelen, Antwerpen en Gent, brengen deze partijen al één of meermaals per jaar samen om met elkaar in dialoog te gaan, samen acties uit werken, te luisteren naar de uitdagingen en te zoeken naar oplossingen. De stad kan in overleg met de stakeholders een duidelijke ambitie formuleren en vastleggen wanneer de stad haar logistiek emissievrij wil hebben, welke stappen daartoe leiden en welk flankerend beleid de stad moet voeren.
Een stad kan deelnemen aan pilootprojecten, bijvoorbeeld met Europese of Vlaamse middelen (VLAIO, CPT…), of deze projecten initiëren en faciliteren. Zo bouwt de stad verder intern expertise op rond het thema en kunnen verschillende oplossingen uitgetest worden. Oplossingen die goed werken, kunnen dan verder in praktijk gebracht worden. De stad kan tijdelijk financiële ondersteuning bieden om deze oplossingen in de praktijk te brengen.
Practice what you preach
Lokale besturen hebben ook zelf een logistiek wagenpark. De markt biedt steeds meer betaalbare emissievrije voertuigen die door steden en gemeenten kunnen worden ingezet ter vervanging van de fossiele voertuigen. Daarnaast creëert een lokaal bestuur als ontvanger van goederen ook logistieke stromen. Besturen kunnen in hun bestekken extra aandacht – en punten – geven voor het emissievrije beleveren. Zo gaat de leefbaarheid in de stad erop vooruit én krijgen duurzame logistieke spelers extra marktaandeel waardoor ze verder kunnen groeien. Meer inspiratie over dit laatste idee vind je in deze brochure van Bond Beter Leefmilieu.
Lokale besturen hebben dus heel wat sleutels in handen om de impact van de logistieke sector op de leefbaarheid aan te pakken. The New Drive heeft hierover heel wat expertise en begeleide al verschillende steden en de Vlaamse overheid in de transitie naar emissievrije stedelijke logistiek. Neem zeker vrijblijvend contact op als je ons aanbod beter wil leren kennen en wil ontdekken wat wij voor jouw organisatie kunnen betekenen. Of neem een kijkje op onze website.
De Belgische mobiliteit staat op een kruispunt. Met het nieuwe federale regeerakkoord worden belangrijke beslissingen genomen die een impact hebben op bedrijven, overheden en burgers. Duurzame mobiliteit, fiscale hervormingen en innovatieve technologieën staan centraal in deze beleidsmaatregelen. Maar hoe kunnen organisaties en bedrijven zich het best voorbereiden op deze veranderingen? Welke opportuniteiten biedt dit nieuwe kader voor gedeelde mobiliteit, elektrische voertuigen en autonome transportoplossingen? The New Drive dook in het nieuwe Federale regeerakkoord en kwam tot de volgende conclusies:
- Verplicht mobiliteitsbudget: alle werknemers met een bedrijfswagen krijgen automatisch toegang tot een fiscaal voordelig mobiliteitsbudget dat duurzame mobiliteit stimuleert.
- Fiscale aanpassingen Bedrijfswagens: De fiscale aftrek voor hybrides wordt minder snel afgebouwd, en sociale leasing van elektrische wagens voor lagere inkomens wordt onderzocht.
- Stimulansen voor Elektrische Bestel- en Vrachtwagens: Er komen tijdelijke verhoogde aftrekmaatregelen voor elektrische bestelwagens en vrachtwagens om de overstap naar emissievrij goederenvervoer te bevorderen.
- Innovatie en Autonome Mobiliteit: De regering richt regelluwe testzones op voor het experimenteren met autonome voertuigen en andere innovatieve technologieën. Daarnaast wordt gewerkt aan een wettelijk kader voor autonome voertuigen en vaartuigen om investeringen en grootschalige implementatie te ondersteunen.
Een verdere toelichting van de belangrijkste mobiliteitspunten kan je verderop in de blog terugvinden.
Bij The New Drive volgen we deze ontwikkelingen op de voet en bieden we strategisch advies om bedrijven en overheden te ondersteunen bij hun mobiliteitstransitie. Wil je weten hoe deze maatregelen jouw organisatie kunnen beïnvloeden en hoe je hier optimaal op kan inspelen? Neem contact met ons op en ontdek hoe wij je kunnen helpen met praktijkgerichte oplossingen en beleidsadvies.
De belangrijkste mobiliteitspunten uit het federale regeerakkoord
Mobiliteitsbudget voor iedereen
Goed nieuws voor wie duurzame mobiliteit en flexibiliteit hoog in het vaandel draagt: het mobiliteitsbudget krijgt een stevige update! Voortaan wordt dit systeem automatisch en verplicht aangeboden aan alle werknemers met een bedrijfswagen. Werkgevers zullen dus niet langer kunnen kiezen of ze deze optie aanbieden, maar enkel hoe ze het invullen. Deze hervorming betekent niet alleen een flinke boost voor duurzame vervoersmodi zoals fietsen, openbaar vervoer en gedeelde mobiliteit, maar zorgt ook voor minder administratieve rompslomp. Het vernieuwde mobiliteitsbudget vervangt de klassieke tussenkomst van de werkgever in woon-werk- en privéverplaatsingen en biedt tegelijk een fiscaal aantrekkelijk alternatief. Werknemers krijgen zo meer vrijheid om hun mobiliteit op maat te organiseren, terwijl ze profiteren van financiële voordelen. Een slimme zet richting een groener én eenvoudiger mobiliteitsbeleid!
Hybride bedrijfswagens
Hoewel elektrische bedrijfswagens een belangrijke rol spelen in de transitie naar duurzamere mobiliteit, erkent de nieuwe regering dat deze niet voor iedereen een haalbare optie zijn. Vooral in een stedelijke context, bij appartementsgebouwen, in afgelegen landelijke gebieden en voor lagere inkomens blijven er uitdagingen bestaan. Daarom wordt de afbouw van de fiscale aftrekbaarheid van hybride wagens minder abrupt doorgevoerd dan oorspronkelijk gepland.
De nieuwe regeling houdt hier rekening mee door het aftrekpercentage voor hybride wagens op 75% te behouden tot eind 2027, waarna het geleidelijk daalt naar 65% in 2028 en 57,5% in 2029, gelijktijdig met de aftrekverlaging voor elektrische voertuigen. Voor plug-in hybrides met een CO₂-uitstoot van maximaal 50 g/km zal tot eind 2027 de aftrek worden bepaald op basis van de aftrekformule, waardoor sommige van deze voertuigen tijdelijk een hogere aftrek kunnen behouden. Daarnaast blijft de brandstofkost voor hybrides voor 50% aftrekbaar tot eind 2027.
De vorige regering had beslist om de aftrekbaarheid van hybrides versneld te verminderen, mede vanwege het verschil tussen de theoretische en werkelijke uitstoot, en dus de werkelijke duurzaamheid van deze voertuigen. Hoewel de aanpassingen bedrijven en werknemers meer flexibiliteit geven in hun wagenparkbeleid, is het belangrijk om te blijven kijken naar langetermijnoplossingen die de overstap naar zero-emissie mobiliteit ondersteunen. Een extra focus op versnelde investeringen in laadinfrastructuur, zowel publiek als privaat, en ook in landelijke gebieden, zou de transitie naar volledig elektrische voertuigen verder kunnen versterken. In plaats daarvan kiest de regering voor maatregelen die het gebruik van minder duurzame voertuigen niet ontmoedigen, wat de transitie naar een schoner wagenpark mogelijk vertraagt.
Daarnaast wordt een ondersteuningsmechanisme onderzocht voor sociale leasing van elektrische voertuigen, gericht op werknemers met een lager inkomen. Sociale leasing houdt in dat de overheid leasingcontracten voor bepaalde (kleinere) elektrische wagens deels subsidieert. Hoe de regering dit wenst aan te pakken, valt nog te onderzoeken en zal de toekomst dus uitwijzen.
Bestel- en vrachtwagens
Ook wordt een tijdelijke verhoogde aftrek voorzien voor elektrische bestelwagens en vrachtwagens, wat we als een positieve stimulans beschouwen om de transitie naar elektrisch goederenvervoer te bevorderen. De regering belooft ook fossiele bestelwagens uit te faseren eens er voldoende betaalbare alternatieven op de markt zijn. Uit de TCO-analyses van The New Drive blijkt dat er in vele situaties al betaalbare alternatieven op de markt zijn, maar dat de haalbaarheid sterk afhangt van specifieke bedrijfsprofielen, rijafstanden en laadmogelijkheden. Voor stedelijke leveringen en korte tot middellange afstanden zijn elektrische bestelwagens vaak al competitief, zeker met de bijkomende fiscale voordelen en lagere operationele kosten. Voor langeafstandstransport en sectoren met zwaardere laadcapaciteitseisen blijft de beschikbaarheid van geschikte elektrische modellen en een robuuste laadinfrastructuur een uitdaging.
Het is daarom belangrijk dat de overheid niet alleen inzet op fiscale stimulansen, maar ook op gerichte investeringen in laadinfrastructuur, ondersteunende beleidsmaatregelen en een duidelijke transitieplanning, zodat bedrijven met vertrouwen de overstap naar emissievrij goederenvervoer kunnen maken.
Nieuwe testzones en wettelijk kader voor autonome voertuigen
Een belangrijke stap vooruit in het nieuwe regeerakkoord is de oprichting van regelluwe testzones, waarin innovatieve technologieën in een rechtszekere en flexibele omgeving getest kunnen worden. Dit initiatief biedt bedrijven en onderzoekers de mogelijkheid om te experimenteren met nieuwe mobiliteitsoplossingen, zoals autonome voertuigen en vaartuigen, zonder meteen gehinderd te worden door regelgeving die nog niet is afgestemd op deze innovaties.
Door uitzonderingen toe te staan of ondersteuning te bieden bij de interpretatie van bestaande wetten, worden drempels voor de implementatie van autonome mobiliteit en andere vernieuwende concepten verlaagd. De federale overheid zal bovendien een overzicht bijhouden van welke regels een experimenteel project verhinderen, wat cruciaal is om de ontwikkeling van autonome voertuigen te versnellen en regelgeving hierop aan te passen.
Daarnaast wordt een wettelijk kader voor autonome vaar- en voertuigen ontwikkeld in samenwerking met de Gewesten, zodat deze technologie een duidelijke en stabiele juridische basis krijgt. Dit biedt bedrijven en overheden meer zekerheid bij investeringen in zelfrijdende mobiliteit en opent de deur voor grootschaligere testen en toekomstige implementatie.
Wil je meer inzicht in hoe deze nieuwe wetgeving jouw organisatie of bedrijf kan beïnvloeden? The New Drive helpt je om deze veranderingen te begrijpen en er strategisch op in te spelen. Neem contact met ons op voor deskundig advies over duurzame mobiliteit, wagenparkbeheer en innovatieve transportoplossingen!
