De elektrische auto krijgt veel aandacht in 2011. Op iedere autosalon, in de krant, op TV, zelfs op café heeft men het erover. Iedereen maakt logischerwijs de vergelijking met de eigen auto (op brandstof), en zo ontstaan er verschillende argumenten voor en tegen.

De elektrische wagen is voor velen nieuw. We zijn geneigd om direct te spreken over voordelen en nadelen ten opzichte van klassieke auto’s. Zoals bij iedere nieuwe technologie, bestaan er heel wat vooroordelen over de elektrische auto. In dit dossier proberen we deze in het juiste perspectief te plaatsen. Per eigenschap laten we de voors en tegens de revue passeren:

1. Prijs: Elektrisch rijden = investeren

De aanschafprijs van een elektrische auto is hoog, wanneer je gaat vergelijken met auto’s in hetzelfde segment. Dit is een hoge drempel voor zowel bedrijven als particulieren. Gelukkig verdien je die kosten terug (bij vergelijking met een brandstofauto). Onze insteek is dan ook om de elektrische auto als een investering te zien en niet als een dure aankoop. Vergelijk het bijvoorbeeld met de investering van zonnepanelen.

Je kunt de hogere aanschafprijs terugverdienen door maatregelen van de overheid, het verbruik en alternatieve aankoopmogelijkheden:

• Overheidsmaatregelen, zowel voor particulieren als ondernemingen: een lagere verkeersbelasting en belasting op de inverkeerstelling. Ondernemingen kunnen de meeste elektrische auto’s 120% fiscaal aftrekken (in tegenstelling tot maximaal 90% voor de milieuvriendelijkste brandstofvoertuigen). Daarnaast maken ze aanspraak op extra subsidies, afhankelijk van het gewest, provincie en gemeente. Particulieren kunnen 1/3 van de aanschafprijs, geplafonneerd tot 9.190 € in 2012, van hun belasting aftrekken. In Wallonië ontvangen particulieren zelfs een eco-bonus van 4.500 € op de factuur.
• Het verbruik van een elektrische auto is een factor 3 (particulier) tot 10 (grote bedrijven) goedkoper, vergeleken met die van een brandstofauto. Dit komt met name doordat elektriciteit goedkoper is dan brandstof en de elektrische auto zuiniger is dan zijn brandstofcollega.
• Alternatieve aankoopmogelijkheden: de hoge aanschafprijs is met name te wijten aan de batterij. Daarom hebben een aantal autofabrikanten de batterijkost uit de aanschafprijs gehaald, en betaal je na je aankoop iedere maand een vast bedrag voor het gebruik van de batterij. Op deze manier zakt de aanschafprijs tot het niveau van een brandstofauto en rijdt je na een jaar al goedkoper dan op brandstof!

Bekijk hoe je de totale kosten van een elektrische auto berekent »

2. Bereik: Een auto voor dagelijks gebruik

De huidige generatie elektrische auto’s heeft een bereik van minstens 160 km. Leuven – Oostende haal je nipt. De e-wagen is niet geschikt voor onregelmatige verplaatsingen (bijvoorbeeld recreatieve verplaatsingen). Wanneer is de elektrische auto dan wel interessant, qua bereik?

Voor de onderneming

Als bedrijfsvoertuig kent de elektrische wagen veel toepassingen, waaronder alle lokale diensten waarbij vervoer benodigd is: een bedrijfsleider of fleet manager kan goed inschatten hoeveel voertuigen nooit meer dan 160 km afleggen. De meeste ondernemingen met een aantal bedrijfsvoertuigen in de vloot komen in aanmerking voor elektrische auto’s. Wij lichten je graag persoonlijk een aantal scenario’s toe wanneer elektrische auto’s wel of niet interessant zijn.

Als particulier of werknemer

Nagenoeg alle dagelijkse verplaatsingen: van woon-werkverkeer tot het shoppen op zaterdag. 2/3 van de Belgische werknemers gebruikt de auto om naar het werk te pendelen (bron: FOD Economie, statistieken woon-werkverkeer). 96% van de pendelaars legt daarbij minder dan 70 km af: makkelijk te doen met een elektrische auto.

Voor de meeste Belgische huishoudens met twee of meer auto’s (35% van het totaal aantal huishoudens) hoeft het bereik van de elektrische auto geen struikelblok te zijn: de brandstofauto voor gezinsuitstappen, de elektrische auto voor de dagelijkse ritten. Voor de overige 55% (10% heeft geen auto) zijn er verschillende oplossingen voor lange afstanden, waaronder openbaar vervoer, autodelen en huren. Ook The New Drive zit op dit vlak niet stil: het aanbieden van vervangend vervoer voor lange afstanden staat op onze to-do lijst.

3. Een nieuw imago: vernieuwend, groen en trendy

De auto: het stijlicoon van iedere bestuurder. Tot nog niet zo lang geleden had de elektrische auto een suf imago: te klein, geen comfort, niet veilig, … Dat is vandaag gelukkig anders: de huidige generatie elektrische auto’s is qua looks net zo aansprekend als zijn brandstofequivalent.

Sommige autofabrikanten gebruiken – mits een aantal aanpassingen – hetzelfde chassis (bijvoorbeeld de Renault Kangoo). Anderen hebben de elektrische wagen van de grond af opnieuw ontworpen (bijvoorbeeld de Nissan LEAF).

Voor een aantal ‘segmenten’ in de automarkt is er nog geen elektrisch equivalent beschikbaar, met name de premium- of luxewagens. In januari 2013 lanceren onder andere de Duitse autofabrikanten enkele modellen die hierop een antwoord bieden. Eind 2012 verwachten we ook de Tesla Model S op de Belgische markt: deze kan qua imago en comfort concurreren met luxemerken.

4. Het plezier van elektrisch rijden

Het rijplezier is – na de kosten – de belangrijkste reden om voor een auto te kiezen. Het is een veelomvattend begrip: naast prestaties en comfort kun je er ook de veiligheid en luxe afwerking onder scharen. Voor ons betekent rijplezier zorgeloos genieten van het rijden. De elektrische auto scoort hier belangrijke punten: we nodigen iedereen uit om het zelf te ervaren.

Prestaties

De wegligging van elektrische auto’s doet niet onder aan die van brandstofauto’s. Dit is deels te wijten aan de lage en gespreide plaatsing van de batterijpakketten. Het koppel (de mechanische kracht die de wielen op de grond overbrengen) is ook hoger dan bij vergelijkbare brandstofauto’s, of anders: een gewone bestuurder kan met een elektrische veel sneller optrekken dan met een brandstofauto. Een elektrische auto versnelt daarnaast traploos, met andere woorden, zonder horten of stoten. De elektrische motor heeft namelijk een nagenoeg constant koppel tijdens het optrekken. Ongeacht aan welke snelheid je rijdt. Deze eigenschappen zijn vooral in en rond de stad voordelig.

Comfort

Afhankelijk van het type wagen is het comfort van de elektrische auto afgestemd op de gebruiker, net zoals bij brandstofwagens. Bestelwagens hebben een functioneel interieur: robuust en alle benodigdheden die noodzakelijk zijn. De personenwagens hebben alle kenmerken die een stadswagen betaamt: compact, kleine draaicirkel, voldoende comfort, stuurbekrachtiging, airconditioning. De middenklassers hebben standaard uitgebreide multimedia en GPS aan boord, elektrische spiegels en centrale deurvergrendeling. Sommigen bieden ook cruise-control, achteruitrijdcamera en sleutelloos starten. Kortom, alle kenmerken die je van een auto vandaag de dag mag verwachten.

Alle elektrische auto’s hebben ook telematica aan boord: daarmee kan de wagen op afstand gevolgd worden in het uitzonderlijke geval dat je stil komt te staan. De telematica werkt bij sommige auto’s ook samen met de GPS om je verschillende lokale diensten aan te bieden, waaronder waar je in de buurt kunt opladen.

Naast tastbare voordelen in rijplezier merken EV-bestuurders ook een verbeterde gemoedstoestand op: al wie zich ergert aan op rood springende stoplichten op het laatste moment – in het ergste geval op expresswegen – kan in ieder geval de remenergie (kinetische energie) omzetten in elektrische energie door het regeneratief remmen. Het voordeel van de niet meer te schakelen zorgt ook voor minder irritatie in de spieren. En voor wie regelmatig de partner aan het stuur laat: schokkerig optrekken en afremmen is door het traploos versnellen en vertragen verleden tijd 😉

We kunnen nog zoveel schrijven over het rijplezier: over zoiets ben je vaak pas overtuigd door het zelf te ervaren. Indien je geïnteresseerd bent om tijdelijk een elektrische auto te huren, contacteer ons dan.

5. Veiligheid

Veiligheid van inzittenden

De nieuwe generatie elektrische auto’s scoort prima qua veiligheid. De Peugeot iOn, Citroën C-Zéro enMitsubishi i-MiEV hebben een NCAP-rating van vier sterren. De Nissan LEAF heeft een maximum van vijf sterren voor veiligheid van inzittenden en voetgangers. Alle populaire modellen hebben ABS (pompend remmen), tractiecontrole (optrekken zonder slippen) en ESP (actief rijveiligheidssysteem). Tot nog toe heeft enkel de Nissan LEAF apparatuur aan boord om ook geluid te produceren bij een snelheid onder 50 km/uur zodat zachte weggebruikers de wagen horen aankomen.

Batterijen

De batterijen vormen een minimaal gevaar: in het geval van crash wordt de stroom van batterijen onmiddellijk uitgeschakeld bij de bron: kortsluiting en stroomschokken zijn hierdoor onmogelijk. In alle wagens is de batterij laag in het midden geplaatst, beschermd door het chassis, zodat de kans op batterijbreuk minimaal is. Tijdens het opladen volgt de boordcomputer de batterijstatus: door de batterij actief te koelen of te verwarmen stijgt de veiligheid en batterijlevensduur. Een externe lader (homecharger, laadpunt buiten of snellaadstation) communiceert met de auto in twee richtingen zodat de auto gedoseerd wordt opgeladen.

6. Opladen: even wennen

Elektrisch laden is net zo eenvoudig als tanken: thuis verbind je de auto rechtstreeks met het laadstation. Op straat komt daar nog een handeling bij: via een laadpas of sms-betalen kun je het laadproces starten, vergelijkbaar met het betalen van een parkeerticket.

Het duurt zeven uur* om een elektrische auto op te laden via een normaal stopcontact, wanneer je de wagen volledig hebt leeggereden. Op het bedrijf kun je in 3,5 uur de auto opladen, met een normale lader. Met een snellader kun je de auto in een half uur tot 80% opladen, wanneer deze volledig leeg was.

Als je de elektrische auto gebruikt voor hetgeen hij in eerste instantie bedoeld is – namelijk korte dagelijkse afstanden waarvan je de afstand op voorhand goed kan inschatten – zijn de laadtijden geen probleem: je laadt de auto ’s nachts op (tijdens nachttarief) of overdag op de bedrijfsparkeerplaats (als de zonnepanelen hun werk doen). De meeste EV-bestuurders zullen onder deze categorie vallen.

Diegenen die de auto gebruiken voor langere afstanden krijgen ongetwijfeld te maken met range anxiety, afstandsvrees of bang zijn om de bestemming niet te bereiken. Voor hen zijn er (naast alternatieve vervoersmiddelen) snellaadstations. In België bevinden deze zich in Antwerpen en Brussel op verschillende locaties.

Het kip-en-eiprobleem van publiek beschikbare oplaadstations en elektrische auto’s is voor de meesten een onterecht probleem: 2/3 van de Belgische autobestuurders kan namelijk beschikken over een eigen parkeerplaats (bron: MOBI, VUB) en dus zelf een oplaadpunt plaatsen. Voor de overige 1/3, waaronder veel stadsbewoners is het vandaag niet evident een elektrische auto te gebruiken: waar moeten zij immers opladen, buiten het beperkt aantal publieke oplaadpunten? Neem daarvoor contact met ons op om, zodat we met je werkgever over oplaadstations op het werk kunnen spreken.

*Afhankelijk per auto: dit is de laadduur van de LEAF, iOn, C-Zéro en i-MiEV, Fluence Z.E. en Kangoo Z.E.

7. Elektrisch rijden is voor iedereen beter

Het klassieke voordeel van de elektrische auto is het voordeel voor milieu en gezondheid. Het is een van de belangrijkste drijfveren voor early adopters om elektrisch te rijden.

Fijnstof- en CO₂-uitstoot

De meest tastbare milieureden om elektrisch te rijden is de nuluitstoot van CO₂ en fijnstof. Fijnstof – roetdeeltjes, zwaveloxiden (SO_x) en stikstofoxiden (NO_x) – heeft lokaal een enorme impact op het milieu en de gezondheid. 1/3 van de fijnstof in België is afkomstig van het verkeer. Naast het veroorzaken van zure regen vermindert fijnstof het aantal levensjaren. Jaarlijks sterven mogelijk 12.0000 (bronnen: IRCEL, WHO) Belgen als gevolg van acute en chronische gezondheidseffecten ten gevolge van fijnstof. Ondanks schonere motoren en inspanningen door de industrie scoort België (na Luxemburg) het slechtst in Europa: in de categorie NOx stoten we bijvoorbeeld drie keer uit dan het Europees gemiddelde. In april 2011 heeft de Europese Commissie ons land zelfs voor het Europees Hof van Justitie gedaagd wegens het meermaals overschrijden van grenswaarden (bron: Standaard).

16% van de huidige Belgische CO₂-uitstoot is te wijten aan de directe uitstoot van personen- en licht vrachtvervoer. Elektrische auto’s stoten lokaal geen CO₂ uit. Aangezien de CO₂-uitstoot globaal moet worden bekeken – omdat er lokaal geen negatieve effecten zijn – berekenen we die volgens de well to wheel benadering (van productie tot gebruik). Daar waar de zuinigste dieselwagens well to wheel 105 gram CO₂ / km uitstoten stoten elektrische auto’s op Belgische grijze stroom maximum 65 g/km uit (op basis van 400 g/kWh CO₂-uitstoot). Als je elektrisch gaat rijden raden we aan om op 100% hernieuwbare energie te rijden – al dan niet lokaal geproduceerd. Dan pas stoot je tijdens gebruik geen CO₂ meer uit.

Energie-efficiëntie van voertuigen

In vergelijking met auto’s op conventionele brandstoffen (waaronder ook biodiesel en CNG) zijn elektrische auto’s onovertroffen qua energie-efficiëntie. Een deel van de energie van een wagen wordt omgezet in verplaatsing (wat ook de bedoeling is) en een deel in warmte (ten gevolge van wrijving van mechanische componenten en restwarmte in vermogenelektronica en accessoires). Een hedendaagse elektrische auto gebruikt namelijk 67% van zijn inkomende energie voor de verplaatsing. Een dieselwagen gebruikt bijvoorbeeld nauwelijks 20% van de energiewaarde van de brandstof. Waarom is dit belangrijk voor milieu en maatschappij? De manier waarop voertuigen met energie omspringen bepaalt hoeveel grondstoffen er voor de energieproductie nodig zijn: hoeveel olie, hoeveel gas, hoeveel vierkante meter akkers voor koolzaadolie of zonnepanelen. Het bepaalt met andere woorden onze energie-, grondstof- en oppervlaktebehoefte; belangrijke indicators van een duurzame maatschappij.

Olie versus elektriciteit

Elektriciteit is als energiedrager duurzamer en goedkoper dan olie. De olieonafhankelijkheid staat bij een aantal overheden, ondernemers en particulieren hoog op het verlanglijstje. Redenen zijn veelal ingegeven door beleid, risico en kosten. Elektriciteit kan overal opgewekt worden op basis van hernieuwbare energie, olie niet. Uiteindelijk zal dit de doorslaggevende factor van de doorbraak van de elektrische auto zijn.

Lokale energieopwekking en mini smart grid

De elektrische energie voor je wagenpark kan lokaal opgewekt worden, via klassieke hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind*. Eerste voordeel: je bent je eigen energieproducent en dus onafhankelijk van externe invloeden, zoals olie- en energieprijzen. Tweede voordeel: het is een investering die op termijn opbrengt. Derde voordeel: gebruik de rol van de elektrische auto binnen je eigen smart grid als load balancer. De batterijcapaciteit van aangesloten auto’s zorgt ervoor dat pieken in stroomverbruik kunnen worden opgevangen: o.a. de hoge kosten van piekverbruik worden hiermee vermeden. Contacteer ons voor meer informatie over dit topic.

* Het is ook mogelijk om energie op te wekken via een mini-WKK: een lokale warmtekrachtkoppeling op het verwarmingssysteem van het gebouw

Centrale energieopwekking en smart grid

Een elektrische auto vraagt veel stroom. Tijdens het opladen verbruikt deze gemiddeld 3 kW, vergelijkbaar met dertig LED-tv’s of 100W gloeilampen, of anderhalve elektrische verwarming. Hoewel de introductie van de elektrische wagen geleidelijk zal zijn, zal het zeker een extra belasting op het net vormen.

Het dagelijks elektriciteitsverbruik verloopt met pieken en dalen: een kleine piek in de ochtend en een grote piek vanaf zes uur ’s avonds. De elektrische auto krijgt in de nabije toekomst de rol om deze pieken af te vlakken: ze zal als energiebuffer fungeren. Bijvoorbeeld in de vroege avond, wanneer de meeste mensen thuiskomen van het werk. Zodra de auto met het net is verbonden kan de opgeslagen elektrische energie worden aangewend om de energievragende toestellen te voorzien. Na de verbruikspiek, wanneer het daltarief intreedt, wordt de auto pas echt opgeladen. De vergelijking met de TV’s en lampen hierboven geeft aan hoeveel energiecapaciteit het batterijpakket van de e-wagen heeft. In deze evolutie zullen het dag- en nachttarief stapsgewijs verdwijnen: de energieprijs zal in plaats van twee keer per dag continu wijzigen in functie van de vraag. Dit zijn enkele principes binnen de smart grid, het intelligente elektriciteitsnet.

Hoe gebeurt dit praktisch? Sommige home-chargers (het kastje tussen de auto en de meterkast) bevatten reeds een deel van die technologie. In de toekomst nemen slimme meters deze rol voor het hele huis / bedrijfspand op zich.

8. Overheidsmaatregelen: Indirecte overheidsincentives

Gratis parkeren? Gratis opladen? Gratis oplaadpaal en parkeerplaats voor de deur? Speciale rijvakken voor elektrische auto’s in de file? Dit zijn slechts een aantal voorbeelden van politieke maatregelen die wereldwijd worden gebruikt om elektrische auto’s te stimuleren. Vanwege milieu- en gezondsheidsredenen  (zie volgende hoofdstuk) verkiezen overheden de elektrische auto boven de conventionele wagen op olie.

In België blijven de operationele incentives voorlopig beperkt. Tientallen Vlaamse gemeentes hebben aangekondigd om lokaal laadstations te plaatsen waar iedereen tot en met 2014 gratis kan opladen.

Met enige regelmaat kondigen verschillende overheidsorganisaties calls aan voor subsidieprojecten in het kader van elektrisch rijden. Deze projecten hebben vaak een innovatieve of wetenschappelijke insteek, maar sommigen zijn ook geschikt voor investeringen. Het grootste subsidieproject, de Vlaamse proeftuin voor elektrische voertuigen, is in 2011 goedgekeurd en toebedeeld aan vijf consortia. Contacteer ons als je van deze calls op de hoogte wilt blijven.